प्लास्टिक किंवा पॉलिथिन पिशव्यांचा वापर मानवी आरोग्यासाठी कसा धोकादायक आहे?
✍ लेखक: डॉ. जाहिद शेख
📅 आज, ३ जुलै – ‘प्लास्टिक कॅरी बॅग फ्री डे’ म्हणून संपूर्ण जगात साजरा केला जातो.
यादिवशी आपण सर्वांनी संकल्प करावा की, पर्यावरण आणि आरोग्य रक्षणासाठी प्लास्टिक पिशव्यांचा वापर टाळू!
प्लास्टिक वापराचे आरोग्यावर होणारे दुष्परिणाम:
1. विषारी रसायनांचे सेवन:
प्लास्टिक गरम अन्नासाठी किंवा द्रव्यांसाठी वापरले गेले, तर त्यामधील विषारी घटक अन्नात मिसळतात. हे रसायने आपल्या शरीरात जाऊन कर्करोग, संप्रेरक बिघाड (Hormonal imbalance) आणि गर्भधारणेतील अडचणी निर्माण करतात.
2. सूक्ष्म प्लास्टिकचा धोका:
प्लास्टिक विघटित होत नाही आणि त्याचे अतिशय लहान कण हवेत, पाण्यात मिसळतात. हे microplastics आपण पाणी किंवा अन्नामधून घेतो, जे फुफ्फुसं, यकृत आणि आतड्यांसाठी घातक आहे.
3. प्रजनन क्षमतेवर परिणाम:
प्लास्टिकमधील काही रसायने स्त्री-पुरुषांच्या प्रजनन क्षमतेवर वाईट परिणाम करतात. काही संशोधनांनुसार, यामुळे नपुंसकता किंवा गर्भधारणेतील अडचणी वाढू शकतात.
महाराष्ट्र सरकारची भूमिका:
महाराष्ट्र सरकारने २३ जून २०१८ पासून सिंगल-यूज प्लास्टिक आणि पॉलिथिन पिशव्यांवर पूर्णतः बंदी घातली आहे.
बंदी न मानणाऱ्यांवर दंडात्मक कारवाई केली जाते.
ही बंदी आरोग्य व पर्यावरणाच्या दृष्टीने एक अत्यंत महत्त्वाची पायरी आहे
पर्यावरणपूरक पर्याय:
कापडी किंवा कागदी पिशव्या वापरा
एकच पिशवी पुन्हा-पुन्हा वापरण्याची सवय लावा
टाकाऊ प्लास्टिक टाळा आणि पर्यावरणपूरक पर्याय स्वीकारा
निष्कर्ष:
प्लास्टिकचा वापर थांबवणे ही आपली सामाजिक व वैयक्तिक जबाबदारी आहे.
चला, आपण सर्वजण एकत्र येऊन आज ३ जुलैपासून ही चळवळ सुरू करू –
“प्लास्टिकला नाही, आरोग्याला हो!